Page 13 - SBiF_Seminarium1
P. 13
SZKOŁA BANKOWOŚCI I FINANSÓW - SEMINARIUM I 13
4 Akcesja Polski do Unii Europejskiej społecznym, o ścisłych związkach z gospodarką, finansami oraz bankowością (np. kwestie
wizerunkowe). Jego genezy należy poszukiwać w sferach: 8
Od początku procesu transformacji ustrojowej towarzyszyło hasło „powrotu do Europy”. 1) deregulacji sektora finansowego,
Ideę tę zaczęto wdrażać poprzez rozpoczęcie procesu integracji Polski ze strukturami 2) innowacji finansowych o toksycznym charakterze,
europejskimi (najpierw EWG, potem UE). 3) oderwania się sfery realnej od finansowej, określanej mianem finansjalizacji,
W 2004 r. nastąpiła akcesja Polski do Unii Europejskiej, a euroentuzjazm utrzymuje 4) odchodzenia banków od tradycyjnego modelu depozytowo-kredytowego na rzecz
się wśród Polaków do dnia dzisiejszego. Wymienia się korzyści związane z funduszami bankowości inwestycyjnej, przy przerzucaniu ryzyka na podmioty trzecie, a także
unijnymi na cele inwestycyjne (głównie na infrastrukturę drogową i kolejową, rozwój miast, nasileniu się konkurencji ze strony instytucji niebankowych,
wspieranie rynku pracy, przedsiębiorczości, oświaty, kultury, sportu i ochrony środowiska 5) alienacji menedżerów wobec właścicieli, podejmowania ryzyka przez kierownictwa
naturalnego itd.) oraz kwestię otwarcia granic i swobodę podejmowania pracy w innych w celu osiągania wysokich premii, przy zjawisku tzw. hazardu moralnego, że banki
krajach członkowskich. Pozytywne efekty w dziedzinie gospodarki wiążą się mogą liczyć na pomoc, gdyż są zbyt ważne i duże, by upaść – too big to fail),
ze wzmocnieniem polskiego rolnictwa (znaczące dopłaty dla gospodarstw rolnych), dostępem 6) osłabienia funkcji nadzorczych nad instytucjami finansowymi (powiązania personalne
do unijnego rynku dla polskich towarów i usług oraz łatwiejszym napływem zagranicznych polityków i bankierów, lobbing),
inwestycji bezpośrednich. Jednakże w przypadku sektora bankowego największe zmiany 7) społeczno-polityczna presja na powszechność dostępu do źródeł finansowania,
strukturalne w dziedzinie wzrostu udziału banków z kapitałem obcym (w dominującej części zwłaszcza potrzeb mieszkaniowych, wprost prowadząca do ignorowania ryzyka
z Unii Europejskiej) nastąpiły jeszcze przed akcesją, czyli do 2004 r. spłacalności kredytów,
Z drugiej strony członkostwo w UE oznaczało konieczność dostosowania prawa 8) niejasnej roli agencji ratingowych odpowiedzialnych za ocenę ryzyka.
polskiego do prawa unijnego. W szczególności dotyczyło to, a stan ten trwa nadal, sektora Wobec ogromnych konsekwencji ekonomicznych i społecznych oraz poczucia nie w pełni
bankowego. Zwłaszcza po omówionym dalej kryzysie finansowym skala nowych regulacji uczciwego postępowania instytucji finansowych, w pierwszej kolejności silnemu załamaniu
stała się ogromna, nie zawsze będąc adekwatna do sytuacji w kraju dopiero budującym uległo zaufanie do banków i poddane zostały druzgocącej krytyce pod względem etyczności
podwaliny pod gospodarkę rynkową (przeniesienie problemu „przebankowionych” systemów postępowania, zwłaszcza w wysokorozwiniętych krajach, znacznie mniej w Polsce.
finansowych Europy Zachodniej także na nowo przyjęte kraje członkowskie – Presja na banki i krytycyzm postępowania wobec nich doprowadziły do opracowania
„niedobankowione”). Niemniej bilans korzyści i kosztów udziału Polski w integracji specjalnych koncepcji reformowania systemów bankowych, które uruchomiły proces
europejskiej jest jednoznacznie pozytywny. gruntownej przebudowy warunków, w jakich działają, jak i ich postępowania, a z czasem do
przeregulowania tego sektora. Zaproponowano rekomendacje (głównie o charakterze
5 Globalny kryzys finansowy ostrożnościowym – zwiększenia ilości i jakości bazy kapitałowej, płynności, wzmocnienia
nadzoru, kwestii wynagrodzeń i premii oraz wiele innych).
Globalny kryzys finansowy wywołany w 2007 r. wysoko dotknął rozwinięte kraje, Globalny kryzys finansowy wywołał w sektorze bankowym zmiany w aktywach
a zwłaszcza ich sektory bankowe. Stamtąd pochodzą inwestorzy zagraniczni w Polsce. największych banków – osłabienie jednych podmiotów i umocnienie innych, aczkolwiek ta
Z powodu konieczności ratowania tamtejszych banków pojawił się kryzys zadłużeniowy, ostatnia grupa była zdecydowanie mniejsza. Skala kłopotów z powodu kryzysu wielu banków
przede wszystkim w państwach strefy euro. Niezależnie od faktu, że nasz kraj uniknął recesji, wymusiła udzielanie publicznej pomocy przez macierzyste rządy wielu krajów.
utrzymując wzrost gospodarczy, pojawiło się znaczące spowolnienie jego tempa. Kryzys W konsekwencji wymuszano potem działania restrukturyzacyjne dla ratowanych banków,
odcisnął się nie tylko na sferze gospodarczej, ale miał i ma do dzisiaj implikacje o charakterze
8 S. Owsiak, Społeczny wymiar kryzysu – lekcja dla przyszłości, „Biuletyn PTE” nr 2/2012, s. 98-99.